مقایسه ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و ترکیب‌های زیست‌فعال میوه چهار رقم مرکبات با هدف بهره‌گیری در صنعت آبگیری و تولید کنسانتره

مقدمه: میوه مرکبات دارای ویژگی­های فیزیکوشیمیایی و مواد آنتی­اکسیدانی متفاوت هستند. در این پژوهش صفات فیزیکی، ویژگی­های کمی- کیفی و ترکیب­های زیست­فعال میوه چهار رقم مرکبات شمال کشور با هدف بهره­گیری در صنایع آبگیری، اندازه­گیری شد.  مواد و روش­ها: صفات مورد مطالعه شامل اندازه­گیری طول، قطر، ضریب کرویت، حجم، ضخامت پوست، پالپ، درصد آبدهی، TA، TSS، قند، ویتامین ث، فنل کل و ظرفیت آنتی­اکسیدانیبود. یافته­ها: میوه­ها از نظر شکل متفاوت بودند. بیش­ترین و کم­ترین میزان طول و حجم متعلق به پرتقال تامسون و نارنگی انشو بود. بالاترین و پایین­ترین میزان ضریب کرویت به ترتیب در پرتقال سیاورز (97/0) و نارنگی انشو (91/0) بدست آمد. پرتقال تامسون با بیش­ترین ضخامت پوست (82/4 میلی­متر) و پالپ (53/9%)، دارای کم­ترین درصد آبدهی در آزمایشگاه (15/31%) و خط تولید (78/26%) بود. بالاترین میزان قند کل و TA به ترتیب در نارنگی انشو (19/9 گرم در صد گرم) و پرتقال سیاورز (85/1 گرم در صد گرم) بدست آمد. ارزیابی ترکیب­های زیست­فعال نشان داد که بیش­ترین میزان ویتامین­ث و فنل کل به ترتیب در پرتقال سیاورز (30/58 میلی­گرم در صد میلی­لیتر) و پرتقال خونی مورو (25/55 میلی­گرم در صد میلی­لیتر) وجود داشت. ارتباط مثبتی بین ظرفیت آنتی­اکسیدانی با ویتامین­ث (91/0) و فنل کل (71/0) وجود داشت و کم­ترین درصد ظرفیت آنتی­اکسیدانی متعلق به نارنگی انشو (20/38%) بود. نتیجه­گیری: پرتقال تامسون به دلیل ضخامت پوست بالا، پالپ زیاد، درصد آبدهی کم و تلخی پس از آبگیری رقم مناسبی برای آبگیری نبود ولی به دلیل حجم بالا و ظاهری جذاب از قابلیت تازه­ خوری بالایی برخوردار بود. پرتقال سیاورز که در اوایل فصل برداشت کم­تر به صورت تازه­ خوری مصرف می­شود، بسیاری از شرایط آبگیری (بیش­ترین میزان ضریب کرویت، آبمیوه بالا و درصد پالپ متعادل) را داشت. نارنگی انشو و پرتقال خونی علاوه بر تازه ­خوری، بصورت کنترل شده قابل استفاده در صنایع آبگیری بودند.